මත්තේගොඩට මෙත් සිසිල

මීට වසර හතළිහකට පෙර වැනි කාලයක නම් මත්තේගොඩ යන නමවත් දන්නා අය කොළඹ සහ රටේ අනෙක් පෙදෙස්වල බහුලව ජීවත්නොවූ බව සඟවා ගත යුතු රහසක් නොවන්නේය.

එහෙත් නිවාස යෝජනා ක්‍රම සංකල්පය යටතේ ‘මත්තේගොඩගම’ නිවාස යෝජනා ක්‍රමය ක්‍රියාත්මක වීමෙන් පසු මත්තේගොඩ යන නම රට පුරා පැතිර යන්නට ඒ තරම් කාලයක් ගත වූයේ නැත.

මත්තේගොඩ නිවාස යෝජනා ක්‍රමයට අයත්වූ නිවාස සංඛ්‍යාව නිල වශයෙන් 1122 කි. මේ නිවාසවල පදිංචියට ආවේ රටේ විවිධ පෙදෙස්වලින් විවිධ තරාතිරම්වල අයය. 

ඒ ජනතාව විවිධ භාෂා කතා කරන විවිධ ආගම් පිළිගත් බොහෝ පිරිසකගෙන් සැදුනේ විය. රටේ විවිධ පෙදෙස්වලින් මෙහි පැමිණි ජන කොටස් කල් යෑමේදී එකිනෙකා හඳුනා ගෙන සමගි සන්ධාන ගත වූහ.

තම තමන් පිළිගත් දහමට අනුව කටයුතු කරන්නට, යම් යම් චර්යා අනුගමනය කරන්නට සුදුසු ස්ථාන ගැන උනන්දු වන්නට පටන්  ගත්තේ ඉන්පසුය.

මත්තේගොඩ නිවාස සංකීර්ණයේ පදිංචි බොදු ජන කොටස් වෙනුවෙන් වෙසෙස් තැනක් ගැන අවධානය යොමු වූයේ ඒ අනුවය. ඒ අනුව කල්පනා කළ වැසියන් එක්ව ‘මත්තේගොඩ බෞද්ධ සංගමය‘ නම්වූ බොදු සංවිධානය පිහිටුවා ගත්තේ 1981 දීය. එය රජයේ ලියාපදිංචි සහ නීතිගත තත්ත්වයට පත් වූයේ 1996 දීය. එදා සිට මේ වනතුරු සංගමයේ නිලතල කලින් කලට සුදුසු පුද්ගලයන් විසින් දරන ලදී.

මේ ගෙවී යන කාලය තුළ ඇතිවූ බොදු පිබිදීමේ වඩාත්ම කූටප්‍රාප්ත අවස්ථාවක් වූයේ සකස්වී ඇති බොදු පුදබිම තුළ සිදුවූ බෝධි රෝපණයයි. එය සිදුවූයේ 1986 වසරේ අග භාගයේය.

මත්තේගොඩ බෝධිය

පුද බිමක් තිබුණත් බෞද්ධ සංගමයක් තිබුණත් ආර්ථිකමය වශයෙන් ඇති වන ගැටළු මුල් කාලයේ තදින්ම පැවැතිණි. ස්ථානයේ දෛනික නඩත්තු කටයුතු සඳහා මුදල් සොයා ගන්නට යම් අවධිවල නිවෙස්වලින් මුදල් එකතු කරන්නට සිදු විය.

1991 දී ධර්ම ශාලාවේ ඉදි කිරීම් කටයුතු අවසන්වූ අතර ඉන් පසුව කලින් කල අත්‍යවශ්‍ය අනෙක් ඉදි කිරීම්ද සිදු විය.

           ධර්ම ශාලාව ඇතුළත දර්ශන - පුන් පොහෝදා දහම් දෙසුම

මත්තේගොඩ පුදබිමේ චෛත්‍යය

චෛත්‍යය ඉදි කිරීමද එහි ප්‍රතිඵලයකි.

මත්තේගොඩ පුදබිමේත්, බෞද්ධ සංගමයේත් පුනරුදය තවත් ප්‍රභාවත් කරමින් දහම් පාසැල එකතු වන්නේ 1988 දීය. එහි නිත්‍ය ලියා පදිංචිය සිදු වන්නේ 1991 දීය.

 දහම් පාසැලෙහි වත්මන් ශිෂ්‍ය සංඛ්‍යාව 680 කි. සිංහල හා ඉංගිරිසි යන දෙබසින්ම දහම් කරුණු මෙහිදී උගැන්වේ. 

මත්තේගොඩ දහම් පාසැල ගැන සිහිපත් කරන විට ඩී. ඇම්. සිරිසේන නාමය අමතක කළ නොහැකිය. එතුමා එහි විදුහල්පතිව සිටි කාලයේදී දහම් පාසැල විශාල ප්‍රගතියක් ලැබූ බව සඳහන් කළ යුතුය. දෙබසින්ම දහම් කරුණු උගැන්මට දරු දැරියන්ට අවකාශ සැලැසුණේ එතුමාගේ මඟ පෙන්වීම යටතේ බව කෘතඥතා පූර්වකව සඳහන් කරනු ලැබේ.

දහම් පාසැලේ වත්මන් විදුහල්පති ධුරය දරන්නේ මත්තේගොඩ සරණධම්ම විහාරාධිපතිවූ පූජ්‍ය පැළන්වත්තේ ධම්මතිලක හිමියන්ය. මෙම යතිවරයාණෝ කෝට්ටේ පාර්ශවයේ සංඝ නායක ධූරයද හොබවති.

දහම් පාසැලට සෙවණ ලබා දෙන්නේ ධර්ම ශාලාවයි. සෑම ඉරු දිනකම උදෑසන 8.00 සිට දහවල් 12.30 දක්වා දහම් පාසැලේ ආධ්‍යාපනික කටයුතු පැවැත්වේ.
සෑම ශනිදාවකම දහවල් 2.00 සිට සවස 4.00 දක්වා භාවනා වැඩ සටහනක් සංවිධානය කැරෙයි. එය මෙහෙය වන්නේ ගරුතර හිමිනමක් විසිනි.


මත්තේගොඩ බෞද්ධ සංගමය අනුකාරක සභා හතරකින් සවිමත් වේ. 

1) විද්වත් කමිටුව - අදාළ කරුණු විමසීම, විමර්ශනයට ලක් කිරීම සහ කටයුතු සඳහා උපදෙස් ලබා දීම සිදු කරනු ලබයි.

2) පූජා කමිටුව  - වෙසක්, පොසොන් වැනි ප්‍රධාන පොහෝ දිනවලදී සිදු කැරෙන ශීල සමාදානයන්, වර්ෂාවසානයේ පැවැත්වෙන පිරිත් පිංකම මෙන්ම සෑම සතියකම ශනිදාවන්හී පැවැත්වෙන බෝධි පූජාවන් සංවිධානය කරනු ලබයි.
පොහෝ දිනවලදී අවට විහාරස්ථාන නවයකින් වඩමවා ගනු ලබන ස්වාමීන් වහන්සේලා විසින් සියලු ආගමික වතාවත් සිදු කරනු ලබයි- 

3) ගොඩනැගිලි කමිටුව - පුද බිමට අදාළ නව ඉදි කිරීම්, දෛනික නඩත්තු කටයුතු, විදුලි බල හා ජල සැපැයුම් ආදී කටයුතු සක්‍රීයව තබා ගනියි.

4) උත්සව කමිටුව  - පුද බිමට අදාළ සියලු උත්සව සංවිධානය සිදු කරයි. ආගමික මෙන්ම සංස්කෘතික උත්සවද ඒ අතරේ වේ.
 වාර්ෂිකව පැවැත්වෙන අලුත් අවුරුදු හිස තෙල් ගෑමේ උළෙල එයින් ප්‍රධාන තැනක් ගනියි. වාර්තා වන ආකාරයට පුදබිම ආශ්‍රීතව පැවැත්වුණු 2018 හිස තෙල් ගෑමේ උත්සවයට තුන්දාහකට ආසන්න පිරිසක් සහභාගීවී ඇත.

                                                                           
    
පුදබිමට අදාළ මූල්‍යමය පසුබිම

පුදබිමට අදාළ මූල්‍යමය පසුබිම සකස් වන්නේ බෞද්ධ සංගමයේ සංවිධිත ව්‍යුහය හරහාය. පුදබිමට යන එන සහ පුදබිම අද්දරින් යන එන මහජනතාව තමන්ට හැකි ලෙසින් පුදබිමට මූල්‍යමය ආධාර ලබා දෙන්නට පුරුදු පුහුණුවී සිටී.

එම ප්‍රතිපාදන ; ආධාර, විශේෂ ආධාර, උපන් දින ආධාර, විශේෂ පරිත්‍යාග ආදී කොටස් කිහිපයකටම බෙදා දැක්විය හැකියි. එසේම  පුදබිම අසලින් ගමන් කරන හැම තරාතිරමකම වාහනවල ගමන් ගන්නා මහත්ම මහත්මීන් පිං කැටයට දමන ආධාරයි.
ස්කූටරයේ සිට මහ මඟ ගමන් ගන්නා බස් රථය දක්වා හැම වර්ගයකම වාහන වල ගමන් ගන්නා සාමාන්‍ය මගී ජනතාව පුදබිමට ගරුසරු දක්වන්නේ එලෙසය.
මීට අමතරව ආධාර ලෙස විදුලි පහන් වැනිදෑද මහජනතාව විසින් ලබා දෙන අවස්ථාද ඇත.

වාර්ෂික පිණ්ඩපාත චාරිකාව

වාර්ෂිකව සංවිධානය කැරෙන මෙම පින්කම මූලික වශයෙන් දහම් පාසැලේ  ව්‍යාපෘතියකි. බෞද්ධ සංගමය මගින් ඇවැසි පසුබිම සකස් කොට දෙනු ලබන අතර මූල්‍යමය අවශ්‍යතාද සපුරනු ලබයි.

සෑම වසරකම පෙබරවාරියේ පැවැත්වූ මේ මහඟු පින්කම මෙම වසරේ සිට මාර්තුවේ පසළොස්වක පොහෝදා පැවැත්වීමට තීරණය කොට ඇත. 
පිණ්ඩපාත චාරිකා පින්කම මේ වර්ෂයේ පැවැත්වෙන්නේ විසිතුන්වැනි වතාවටය.

සියක් නමක් භික්‍ෂූන් වහන්සේලා සහභාගී වන මේ පින්කමේදී ඒ සියලු හිමිවරු මත්තේගොඩ සියලු නිවාස කලාප ආවරණය කරමින් පිඩු සිඟා වඩිනු ඇත.